آزمایشات روتین در مامایی

آزمایشات روتین در مامایی _ کنکور ارشد مامایی
()

آزمایشات روتین در مامایی:

آزمایشات روتین در مامایی همواره از بحث هایی بوده است که مورد توجه همه ی ماما هایی که در این عرصه فعالیت میکنند و یا مشغول یادگیری هستند مورد توجه بسیار زیادی قرار گرفته است. با توجه به اینکه بسیاری از دانشجویان و همکاران ماما در حیطه ی آزمایشات روتین در مامایی سوالات زیادی مطرح کردند تیم عصر جدید مامایی جهت آگاه سازی بیشتر شما عزیزان قصد دارد در این مقاله میزان طبیعی و غیر طبیعی، زمان انجام و شرایط لازم متناسب با هر آزمایش را بیان کند.

در ابتدا به آزمایشات روتین بارداری بپردازیم:

آزمایشات روتین در مامایی قبل از بارادری عبارتند از CBC, FBS, TSH, HBS Ag, HIV, VDRL همچنین انجام پاپ اسمیر (papsmear test )

در ویزیت اول بعد از بارداری باید ازمایشات زیر در خواست شود.

CBC diff _FBS _ BG and RH_ -25(OH)VIT D3 _  HIV- VDRL HBS Ag – TSH

در 11 تا 14 هفته اولین نوبت غربالگری با استراتژی کومبایند اسکرینیگ درخواست می شود که شامل دو مام مارکر می باشد(  Free B-hCG / PAPP-A). همان طور که در کارگاه غربالگری جنین ذکر شد در این هفته باید سونوکرافی NT درخواست شود.

تغییرات فیزیولوژیک فاکتورهای خونی و تفسیر آزمایشات لازم در بارداری:

کلسیم: سطح کلسیم به علت کاهش پروتیین آلبومین کاهش می یابد اما میزان کلسیم یونیزه تغییر نمی کند. در افراد پر خطر (بسیار لاغر، نوجوان، دارای سو تغذیه و احتمال پره اکلامسی ) توصیه به مصرف کلسیم در بارداری مناسب است.

آهن: در حاملگی 1000 میلی گرم آهن نیاز است که 300 میلی گرم آن به جفت و جنین منتقل می شود و 200 میلی گرم آن دفع می شود و 500 میلی گرم آن در نتیجه افزایش اریتروسیت های مادری است. کم خونی ناشی از آهن با آزمایش فرتین مشخص می گردد. فرتین کمتر از 30 میلی گرم نشان دهنده ی آنمی فقر آن است. به طور کلی در اواخر بارداری هموگلوبین کمتر از 11 را نشانه ی کم خونی می دانیم.

  • هر گاه Hb مادر کمتر از 7 باشد نشانه ی کم خونی شدید است لذا مشاوره هماتولوژیست لازم است.
  • هر گاه Hb مادر 7-10 باشد آنمی متوسط مطرح است و روزانه 4 عدد قرص آهن به مدت یک ماه تجویز کنید (روزی 200 میلی گرم) سپس بعد از گذشت 1 هفته از شروع درمان رتیکولوسیت و Hb را بررسی کنید.
  • هر گاه Hb مادر بیشتر از 10 ولی کمتر از 11 باشد آنمی خفیف مطرح است. روزی دو عدد قرص آهن به مدت یک ماه تجویز کنید و در خواست مجدد بررسی Hb دو هفته بعد از شروع درمان لازم است.

سایتومگالوویروس ( CMV ) : اگر میزان آن در بارداری بالای 94 بود ارجاع به هماتولوژیست ضروری است. میزان طبیعی آن 80-94 است. در مواردی که کمتر از 80 گزارش شد بررسی فرتین لازم است.

آنمی سلول داسی شکل( Sickle cell) : یعنی شکل گلوبول قرمز خون  تغییر میکند و طول عمر آنها از 120 روز به 10-12 روز می رسد. علایم بیمار شامل درد شدید، کم خونی آپلاستیک و مگالوپلاستیک، حملات همولیز شدید است. این مادران مستعد عفونت های ادراری، پنومونی و عفونت های خونی (سپسیس) هستند. طی مشاوره به این مادران یادآور شوید که با مشورت پزشک سه ماه قبل از بارداری قرص هیدروکسی اوره باید قطع شود. واکسن پنوموکوک تزریق شود و بعد از تزریق این واکسن تا 12 هفته بارداری به تعویق بیفتد. عوارض حین بارداری عبارتند از سقط مکرر، زایمان زودرس، محدودیت رشد داخل رحمی، مرگ جنین، وزن کم هنگام تولد می باشد.

 این مادران باید در دوران بارداری تحت نظر همزمان متخصص زنان، هماتولوژی و قلب قرار بگیرند. مراقبت های پرناتال در این افراد مشابه افراد پر خطر است و ویزیت های پرناتال دو برابر می باشد. توجه ویژه به جلوگیری از دهیدراتاسیون و درمان ویار حاملگی در سه ماهه اول بارداری شانس بروز حملات سیکل سل را کاهش می دهد.

از هفته 24 بارداری هر 3-4 هفته یک بار سونوگرافی وضعیت جنین لازم است. لیبر و زایمان این افراد مشابه بیماران قلبی می باشد. بهترین بی حسی در این افراد اپیدورال و زایمان طبیعی است. چنان چه کاندید سزارین شدند حفظ سچوریشن بالای 95%، حفظ هموگلوبین 10-11 و هیدراته کردن از موارد ضروری و حیاتی است.

گلوبول سفید خون (WBC) : لوکوسیت ها در بارداری 5-12 هزار هستند و در لیبر و زایمان به 14-16 هزار (گاها تا 25 هزار ) می رسند. همچنین در سه ماهه سوم بارداری CD4 و مونوسیت ها کاهش یافته و CD8  وگرانولوسیت ها افزایش می یابند.

پروتیین واکنشی C  (C-reactive protein ) : طی حاملگی و زایمان افزایش می یابد .

فیبرینوژن: در زنان غیرحامله به طور طبیعی 200-400 mg/dl است و در طی بارداری 50% افزایش می یابد و به 300-600 متوسط 450 می رسد.

D-دایمر: در حال حاضر سنجش D- دایمر وارد پروتکل شناسایی ترومبوامبولیسم در زنان غیر حامله شده است. اما سنجش آن در بارداری مشکل آفرین است زیرا در دکولمان، پره اکلامسی و سپسیس هم افزایش می یابد. کاربرد تست در دوران بارداری مشخص است اما D- دایمر منفی نشان دهنده ی اطمینان بخشی برای شک به ترومبوامبولی تلقی می شود.

CT ( clotting time ): در بارداری تغییر نمی کند.

INR: نسبت  PT  به PTT  را نشان می دهد که باید عدد 1 باشد تا آن را نرمال در نظر بگیریم در غیر این صورت نشان دهنده اختلالات انعقادی می باشد.

Placet: در بارداری شمارش پلاکت کاهش خفیفی پیدا می کند.

ALP:   میزان کلی آلکالین فسفاتاز در حاملگی دو برابر می شود.

ALT , AST:  در بارداری کمی کاهش می یابد.

Cr: میزان کراتین سرم در بارداری کاهش می یابد و از 7/. به 5/. می رسد. مقادیر بیشتر از 9/. نیاز به ارجاع فوری دارد.

BUN: کاهش می یابد و از 1.2 به 9/. می رسد. بالاتر از 1.4 نیاز به ارجاع فوری دارد.

U/A: ازمایش ادرار در بارداری دست خوش تغییراتی قرار می گیرد. در اکثر مادران گلوکوزوری به علت افزایش GFR کلیه و اختلال در بازجذب لوله های جمع کننده رخ می دهد که طبیعی است البته باید دیابت هم در نظر بگیرید. هماچوری در بارداری اکثرا به علت آلودگی نمونه ادرار آغشته به خون است با توضیح طریقه ی صحیح نمونه گیری ادرار از هماچوری کاذب پیشگیری کنید. حتما به مادر باردار گوش زد کنید بعد از شستشو کامل ناحیه پرینه وسط ادرار اول صبح را جهت آزمایش ادرار به آزمایشگاه ارسال کند. در صورت پروتیین اوری در حد یک پلاس یا 30 میلی گرم در یک نمونه ادرار تصادفی باید از لحاظ فشار خون و سایر علایم پراکلامسی بررسی شود.

پرولاکتین (Prolactin) : در بارداری افزایش می یابد مقدار آن در بارداری بیشتر از شیردهی است. برای شیردهی وجود هورمون پرولاکتین لازم و ضروری است.

TSH: میزان نرمال TSH در بارداری بر اساس پروتکل کشوری در سه ماهه اول 2/.- 9/3  و در سه ماهه دوم 5/. -1/4  و در سه ماهه سوم 6/. -1/4 می باشد.  برای هر خانمی که تمایل به بارداری دارد و یا در اولین ویزیت بارداری TSH  را چک کنید. در صورتی که بالای 10 بود  جهت درمان به متخصص غدد ارجاع دهید. در صورتی که بین 3.9 تا 10 در تریمستر اول و یا 4.1 تا 10 در تریمستر دوم و سوم بود ابتدا TPO  و T4 چک و و در صورت مثبت بودن TPO با هر تیتری و یا پایین بودن T4 کمتر از 7.5 جهت درمان با لووتیروکسین به متخصص غدد ارجاع دهید.

چک TSH از 8 صبح تا 6 عصر بدون نیاز به ناشتا بودن قابل انجام است و نیاز به قطع قرص لووتیروکسین نمی باشد. ولی در صورت لزوم چک T3ru و T4و T3 صبح روز آزمایش قرص مصرف نشود و بعد از خونگیری قرص مصرف شود. اگر بیمار ساب کلینیکال بود ( حدفاصل مقادیری که ذکر شد تا 10 )  و  TPO , T4 نرمال باشد درمان صورت نمیگیرد. ولی هر 4 هفته تا نیمه ی بارداری و یک بار هم بین 26 تا 32 هفته  TSH چک می شود. در صورت مثبت بودن TPO و یوتیروئید بودن نیز درمان انجام نمی شود ولی پیگیری لازم است.

ید: میزان ید مورد نیاز در بارداری و شیردهی به ترتیب 250 و 300 می باشد. که با رژیم غذایی در نهایت 150 میکروگرم قابل تامین است و مابقی باید با مکمل تامین شود. که قبل از بارداری و سه ماهه اول بارداری با یدوفولیک و و در سه ماهه دوم و سوم و شیردهی با مکمل های حاوی ید تامین می شود.

در این مقاله به صورت کامل به آزمایشات روتین در مامایی پرداختیم که البته برای اطلاعات بیشتر می‌توانید با ماما های مجرب ما در ارتباط باشید. برای اطلاعات بیشتر در مورد آزمایشات هورمونی در زنان به مقالات ما در مجله عصر جدید مامایی مراجعه نمایید.

نظرت درباره محتوا چیه؟

از ۱ تا ۵ امتیاز بده

میانگین نظرات / 5. تعداد نظردهی:

مائده شرقی وب‌سایت
مدیر عامل موسسه آموزشی عصر جدید مامایی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

‫17 نظر

  • Yyh گفت:

    خیلی مفید بود ممنون از شما

  • سهیلا گفت:

    مطالبتون خیلی خوبن
    کاش برامون بازم مقاله بزارین

    • amin گفت:

      هر هفته ۲ الی ۳ مقاله جدید به صورت مرتب در وبسایت منتشر خواهند شد. به مرور زمان تعداد مقالات بیشتری هم برای شما عزیزان قرار داده خواهد شد.

  • سیما ایزدپناه گفت:

    سلام ممنون استاد عزیزم بی نظیرین من از وبینارهای مطب داریتون نهایت استفاده رو داشتم دوره ارشدتون هم به لحاظ محتوا وهزینه دوره استثنایی هستش امیدوارم همیشه در اوج بمانید

    • amin گفت:

      خیلی از شما ممنونم. تیم عصر جدید مامایی همواره در تلاش است که باکیفیت ترین محتواها رو با قیمت استثنایی برای شما دوستداران مامایی فراهم سازد.

  • مریم گفت:

    خیلی عاااالی و جامع بود ممنون

  • سلوی گفت:

    سلام واقعا عالی و مفید بود ممنون از شما که برای جمع آوری این مطالب زحمت میکشید سلامت و پایدار باشید.

    • amin گفت:

      دیدگاه های دلگرم کننده شما به کل تیم عصر جدید مامایی انرژی میده خیلی ممنونم ازتون.

  • ATEFEH گفت:

    ممنون از وقتی که میزازید

  • فرنوش گفت:

    سلام ممنونم بابت مطالب مفید و کاربردیتون بسیار. عالی 😍😍😍💓💓
    خیلی ممنونم متشکر استاد جان 💗💗💗🌷🌷
    عالی

    • amin گفت:

      همراهی دانشجویان و دوستداران مامایی مانند شما باعث افتخار تیم عصر جدید مامایی است.

  • فرنوش گفت:

    سلام ممنونم بابت مطالب مفید و کاربردیتون بسیار. عالی 😍😍😍💓💓
    خیلی ممنونم متشکر استاد جان 💗💗💗🌷🌷

  • یلدا گفت:

    سلام
    ممنونم بابت وقت و انرژی که برای اشاعه علم مامایی صرف میکنید، پرتوان و سلامت باشید

  • خدیجه گفت:

    خیلی ممنونم استاد جان ♥️
    شما بهترینید😍
    امیدوارم مقاله های بیشتری برامون بزارید😍

  • فاطمه‌ سادات فقیه گفت:

    بینهایت ممنونم دارم علم خودمو زیاد میکنم بواسطه آموزش های اصولی و صحیح شما،،، یک دنیا دعای خیر من بدرقه راهتونه استاد قشنگم 🌱⚘⚘⚘⚘