هاری یک بیماری ویروسی کشنده است که به سیستم عصبی مرکزی حمله می کند. این بیماری از طریق بزاق حیوان آلوده، معمولاً از طریق نیش، به انسان منتقل می شود. اگرچه هاری با واکسن قابل پیشگیری است، اما همچنان یک مشکل جدی بهداشت عمومی در بسیاری از نقاط جهان است.

دانلود پی دی اف کامل راهنمای کشوری مبارزه با هاری

بيماري هـاري يكي از مهمترين بيماري هاي مشترك بين حيـوان و انسان است كه در خيلي از منـاطق جهـان شـايعبـوده و در ايـران نيـز يـك اولويـت مهـم به شمار ميايد. با توجه به درصد كشندگي بالا (صد درصد)، برنامـة مـراقبــت و پيـگيـري تمام آسيـب ديدگـان حـيوان گزيـده بـه منظور جــلوگيري از ابـتلا به هـاري با جديت خاص توسط عوامل اجرايـي مربـوط در وزارت بهداشـت، درمان و آموزش پزشكي و در سطوح مختلف، بـه ويـژه در مراكـز بهداشـت شهرسـتان هـا در حـال اجـرا اسـت و خوشـبختانه بـا وجـود افـزايش مـوارد حيوان گزيدگي انساني، موارد ابتلاي انسان به هاري كاهش يافته است.

اين كاهش ميتواند نـاشي از بهبود سيستم مـراقبت در كشف بـه مــوقع حيوانگزيده هـا و درمـان پيشگيري به موقع آنهـا باشـد. البتـه بايسـتي بـراي رسيدن به هدف نهايي، يعني نبود بيمـاري هـاري انسـاني، در جهـت بـالابردن سطح آگاهي جامعه و كاركنان فني بخش بهداشت و درمـان، تقويـت سيسـتم مراقبت و هماهنگي هـاي بين بخشي تلاشهـاي بيشتري به عمل آيـد.

دستورالعمل های کشوری هاری

هر کشور برای کنترل هاری و پیشگیری از هاری، دستورالعمل های خاص خود را دارد. این دستورالعمل ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• نظارت بر حیوانات: این شامل نظارت بر جمعیت حیوانات وحشی برای هاری و همچنین واکسیناسیون حیوانات اهلی است.
• مدیریت حیوانات گزیده شده: این شامل قرنطینه حیواناتی است که ممکن است انسان را گاز گرفته باشند و همچنین آزمایش آنها برای هاری است.
• پیشگیری از قرار گرفتن در معرض: این شامل آموزش مردم در مورد نحوه جلوگیری از تماس با حیوانات وحشی و حیوانات اهلی آلوده است.
• درمان پس از قرار گرفتن در معرض: این شامل تجویز واکسن هاری و ایمونوگلوبولین هاری به افرادی است که در معرض ویروس قرار گرفته اند.

بیشتر بخوانید: واکسن ها از جمله مهم ترین دستاوردهای بشر در زمینه ی پزشکی هستند که به پیشگیری از ابتلا به بسیاری از بیماری های عفونی خطرناک کمک می کنند. با تزریق واکسن، سیستم ایمنی بدن در برابر یک عامل بیماری زا خاص تحریک شده و در صورت مواجهه با آن در آینده، به سرعت آن را شناسایی و از بین می برد. برای آشنایی با قوانین واکسیناسیون، بلاگ “دستورالعمل واکسیناسیون کشوری، راهنمای ایمن سازی مصوب کمیته” را مطلعه کنید.

اهميت بيماري هاری

هاري يك بيماري عفوني حاد (آنسفاليت) و كشنده ويروسي است كه به دو شكل تحريكي (هاري خشمگين) يا فلجي (هاري ساكت) ظـاهر مـيشـود. ايـن بيمــاري مخصــوص گوشــتخواران اهلــي و وحشــي بــوده، انســان و ســاير حيــوان هــاي خــونگرم پستانـــدار، بــه طــور تصــادفي و اغلــب ازطريــق حيوان گزيدگي به آن مبتـلا ميشوند.

اهميت بيماري هاري به دلايل زير است:

1 .ميـزان كشندگي بـالا (صـد درصـد)، به طـوري كــه پـس از ظهـور عـلائم باليني چه در انسان و چه در حيـوان، قابـل درمـان نبـوده و بيمار محكوم به مرگ خواهدبود.
2 .افزايش روند موارد حيوان گزيدگي در انسان، به طوري كه بـه ناچـار سالانه مبالغ زيادي صرف خريد سرم و واكسن ضـد هـاري جهـت درمان پيشگيري آسيب ديدگان ميشود.
3 .تلفات دام و خسارت هـاي اقتصادي نـاشي از اين بيمــاري كــه در دام هـا ايجاد ميشود.

روند سالانه حيوان گزيدگي در ايران رو به افزايش است؛ به طوري كـه در 100000 نفر جمعيت، اين ميزان از 1/35 مورد در سال 1366 بـه 151 مــورد در ســال 1381 رســيده اســت. براســاس بررســي هــاي آمــاري در استان هـاي مختلف، بيش از 85 %از مـوارد حيــوان گزيـدگي تــوسط سـگ اتفـاق مـيافتـد كـه بيشـتر ايـن مـوارد بـه سـگ هـاي خـانگي و سـگ گلـه اختصــاص دارد و متأســفانه علــت اصــلي آن، عــدم قــلاده گــذاري است.

بیشتر بخوانید: در برنامه تحول نظام سلامت، در پایگاه سلامت، بطور متوسط جمعیتی معادل 12500 نفر تحت پوشش قرار می گیرند و مراقبین سلامت در پایگاه خدمات سلامت از جمله خدمات و مراقبت های تغذیه ای را ارائه میدهند. هر 3 تا 4 پایگاه سلامت تحت پوشش یک مرکز خدمات جامع سلامت قرار دارد.برنامه تحول نظام و pdf انواع سوء تغذیه را میتوانید از بلاگ “بسته جامع خدمات تغذیه در برنامه تحول سلامت” دانلود کنید.

واکسن هاری چیست؟

واکسن هاری نوعی واکسن است که به بدن در ایجاد ایمنی در برابر ویروس هاری کمک می کند.

دستورالعمل های واکسن هاری

دو نوع اصلی واکسن هاری وجود دارد:

1. واکسن قبل از قرار گرفتن در معرض: این واکسن به افرادی داده می شود که در معرض خطر ابتلا به هاری هستند، مانند دامپزشکان، مأموران حیوان کنترل و مسافران به کشورهایی که هاری در آنها شایع است.
2. واکسن پس از قرار گرفتن در معرض: این واکسن به افرادی داده می شود که در معرض ویروس هاری قرار گرفته اند، مانند افرادی که توسط حیوان آلوده گاز گرفته شده اند.

واکسن هاری بسیار موثر است و می تواند از مرگ ناشی از هاری جلوگیری کند. مهم است که طبق دستورالعمل های پزشک خود واکسن هاری را دریافت کنید.

طبق مراکز کنترل بیماری (CDC)، واکسن قبل از قرار گرفتن در معرض 100٪ در پیشگیری از هاری در افرادی که در معرض ویروس قرار گرفته اند موثر است. واکسن پس از قرار گرفتن در معرض نیز بسیار موثر است، اما اگر به موقع تجویز نشود، ممکن است موثر نباشد.

بیشتر بخوانید: امکانات و منابع موجود برای اجرای مبارزه با بروسلوز دامی در حدی است که تنها می توانند با حفظ وضع موجود به فعالیت های خود ادامه دهند و امکان توسعه فعالیت ها برای هدف حذف و ریشه کنی بیماری در حال حاضر میسر نخواهد بود. در بلاگ “علائم تب مالت” میتوانید این راهنما را مطالعه کنید و pdf آن را دانلود کنید.

عوارض جانبی واکسن هاری

عوارض جانبی واکسن هاری معمولاً خفیف هستند و ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق
• سردرد
• حالت تهوع
• درد عضلانی

در موارد نادر، عوارض جانبی جدی تری ممکن است رخ دهد، مانند:

• واکنش آلرژیک
• التهاب مغز یا نخاع

بیشتر بخوانید: بیماری سالك در مناطق گرمسیری آمریكا، آفریقا و شبه قاره هند و در نواحی نیمه گرمسیری آسیای جنوب غربی و با مرگ و میر بالایی همراه نیست ولی میزان ابتلا بالا و ایجاد ناحیه مدیترانه آندمیك است. اگر چه بیماری سالك معمولا ضایعات بد شكل پوستی كه در برخی موارد تا بیش ازیكسال باقی می ماند و جوشگاه (اسكار) پس از بهبودی آن نیز كه حتی با درمان استاندارد تا آخر عمر وجود دارد، قابل توجه است و موجب اذیت و آزار بیمار می گردد. در بلاگ “راهنمای مراقبت لیشمانیوز جلدی (سالک) در ايران” میتوانید این راهنما را مطالعه کره و pdf مربوط به آن را دانلود کنید.

نکات کلیدی

1. هاری یک بیماری ویروسی کشنده است که از طریق بزاق حیوان آلوده منتقل می شود.
2. هر کشور دستورالعمل های خاص خود را برای کنترل هاری دارد.
3. دو نوع اصلی واکسن هاری وجود دارد: واکسن قبل از قرار گرفتن در معرض و واکسن پس از قرار گرفتن در معرض.
4. واکسن هاری بسیار موثر است و می تواند از مرگ ناشی از هاری جلوگیری کند.