خونریزی های غیر طبیعی (AUB)

AUBچیست؟ خونریزی رحمی که در زنان غیر باردار از نظر حجم، تعدد، طول مدت یا نظم به صورت غیرطبیعی رخ میدهد. حدود 40 درصد از زنان در برهه ای از زندگی خود خونریزی های غیر طبیعی را تجربه میکنند.

انواع AUB:

• خونریزی یا لکه بینی بین منسها (IMB)
• خونریزی یا لکه بینی بعد از نزدیکی (PCB)
• خونریزی حجیم در زمان منس، بیش از 80 میلی گرم  (HMB)
• سیکل قاعدگی طولانی تر از 38 روز و کوتاه تر از 24 روز
• سیکلهای نامنظم ( تفاوت بین کوتاهترین و بلندترین سیکلها بیش از 7-9 روز)
• خونریزی بعد از منوپوز

سیکل قاعدگی طبیعی:

1. فرکوئنسی: 24 تا 38 روز
2. حجم خونریزی: 5 تا 80 سی سی
3. دیوریشن: کمتر مساوی 8 روز
4. تفاوت کوتاهترین و بلند ترین سیکل 7 تا 9 روز می باشد. به عنوان مثال فردی اظهار دارد بین دو قاعدگی در بهار (یعنی شروع سیکل تا شروع سیکل بعدی) 24 روز و در تابستان 33 روز است می توانیم بگوییم تا 9 روز تفاوت بین سیکل ها طبیعی است و هر چیزی مانند ورزش، تغییر اب و هوا، خلقیات، غم و اندوه و یا شادی بیش از حد، هیجانات و مسافرت می تواند به طور فیزیولوژیک 7 تا 9 روز سیکل را جابجا کند.

بیشترین variation بین سیکلها در سنین : 18-25 و 43-45 است

5. خون قاعدگی معمولا تیره رنگ و فاقد لخته خون است هر چند ممکن است حاوی لخته یا ذرات نیمه جامد کوچک باشد.

نکته مهم: استروژن به منزله ی اجر و پروژسترون به منزله ی سیمان می باشد. در فاز لوتئال (ترشحی) با افزایش پروژسترون تغییرات بخصوصی در اندومتر رخ می دهد( افزایش استروما، پیچ  و خم دار شدن عروق و غدد ترشحی و افزایش گلیکوژن) و ضخامت آن از 0.5 به 3 تا 5 میلی متر در اواخر فاز ترشحی می رسد تا در صورت بارداری فضای مناسبی برای لانه گزینی جنین باشد بنابراین افزایش استروژن یا پروژسترون باعث خونریزی breakthrough  و کاهش هر یک از آنها باعث خونریزی whithdrawal می شود.

سیکل قاعدگی غیر طبیعی:

1. فرکوئنسی: کمتر از 24 روز (خونریزی های مکرر) و یا بیشتر از 38 روز (خونریزی کم). سیکل های طولانی می تواند با PCOS در ارتباط باشد.
2. حجم خونریزی: بیشتر از 80 سی سی است خونریزی شدید می تواند سبب اختلال در فعالیت یا کیفیت زندگی جسمی، عاطفی یا مادی فرد شود از طرفی خونریزی کمتر از 30 سی سی نادر است و اکثرا به علت تنگی سرویکس یا سندرم اشرمن رخ می دهد.
3. دیوریشن: بیش از 8 روز
4. تفاوت کوتاهترین و بلند ترین سیکل ها بیش از 7 تا 9 روز است

نکته: قضاوت در مورد طبیعی یا غیر طبیعی بودن سیکل با بررسی حداقل 6 سیکل میسر می شود.

الگوهای خونریزی غیر طبیعی رحم:

1. خونریزی سنگین HMB :

خونریزی منظم اما شدید یا طولانی می باشد در گذشته به آن منوراژی می گفتیم.

علل : لیومیوم/ آدنومیوز/ نقص اسکار سزارین / اختلالات خونی   / عوارض حاملگی

علل کمتر شایع: هیپرپلازی اندومتر و سارکوم رحم/ IUD TCu-380A (ParaGard)/  پولیپ های آندومتر ، آندومتریت یا PID /ناهنجاری شریانی وریدی رحم/ اختلال در هموستاز آندومتر به صورت لوکال

40 % از افرادی که خونریزی حجیم واقعی دارند، خونریزی منسهای خود را کم یا متوسط ​​توصیف می کنند! بنابراین حجم خونریزی باید با تعداد پد یا تامپون و مقیاس PBAC ارزیابی شود نه مقیاس کیفی زیاد و کم!هر چند که امکان تعیین دقیق حجم خونریزی برای درمانگر و بیمار وجود ندارد.(به علت تنوع در محصولات بهداشتی و عدم دفع تمام خون بر روی پد یا تامپون)

• بررسی حجم خونریزی بر اساس مقیاس PBAC: نمره بالاو مساوی 100 : نشان دهنده خونریزی حجیم است.

معیارهای دیگر بررسی حجم خونریزی: خروج لخته های بزرگتر از 5/2 سانت/ نیاز به تعویض پد در شب/ عبور خونریزی از لباس/ اندازه گیری هموگلوبین و هماتوکریت می باشد.

مقیاس PBAC  در کارگاه خونریزی های غیر طبیعی زنان عصر جدید مامایی مفصل آموزش داده می شود.

2. کاهش حجم خونریزی منس یا هیپومنوره:

بیماران گاهی اوقات سیکل های منظمی را گزارش میکنند که به طور غیرمعمول سبک یا کوتاه مدت شده اند.

علت آن می تواند کنتراسپشن هورمونی، تنگی جزئی سرویکس و یا سندرم آشرمن  باشد.

نکته: از لحاظ ترمینولوژی به وجود خونریزی قاعدگی بدون خروج خون از واژن (پرده بکارت بدون سوراخ) کریپتومنوره می گفتند

3. منس منظم با افزایش تعداد منسها یا پلی منوره:

یعنی کوتاه شدن فواصل بین منسها  که میتواند در دوران گذار از منوپوز رخ دهد. اما حتی در این دوره فواصل بین منسها نباید کمتر از هر 21 روز باشد  بنابراین می توان گفت در دوره ی پری منوپوز سیکل های 21روزه قابل قبول است.اما اگر خونریزی نیز نامنظم است یا کمتر از هر 21 روز اتفاق می افتد ، سایر علل AUB باید بررسی شود.

4. منس منظم با کاهش تعداد منس یا اولیگومنوره:

یعنی طولانی شدن بیش از 35 روز بین قاعدگی ها. علت آن می تواند کاهش شدید وزن، هیپوتیروئیدی و یا مراحل اولیه تومورهای مترشحه استروژن باشد

5. خونریزی بین دو منس یا IMB یا متروراژی:

احتمال آنکه منشا آن جایی غیر اندومتر باشد زیاد است.  مثل ضایعات دستگاه ژنیتال همچون کنسر سرویکس

• دارای انواع سیکلیک و غیر سیکلیک می باشد
• سیکلیک  و منظم در یکی از فازها (فولیکولار یا لوتئال):
  • خونریزی خیلی خفیف میدسیکلی که به صورت دوره ای رخ میدهدکه می توان گفت طبیعی است و در اثر اوولیشن و افت متوسط استرادیول اتفاق می افتد.  (شیوع: در کمتر از9% زنان)
  • خونریزی سیکلیک قبل از شروع منس یا بلافاصله بعد از اتمام آن – نشانه نقص فاز لوتئال، اندومتریوز، پولیپ اندومتر ، سایر ضایعات ساختاری ژنیتال

• غیر سیکلیک – ضایعات خوش خیم سرویکیس، پولیپ سرویکس یا اندومتر ، کنسراندومتر یا سرویکس و گاهی به علت هیپرتیروئیدی

6. خونریزی نامنظم در اثر اختلال عملکرد تخمدان :

اختلال خونریزی نامنظم  معمولاً با(AUB-O) همراه است. خونریزی نامنظم همراه با AUB-O معمولاً با فازهای عدم خونریزی که ممکن است به مدت دو یا چند ماه ادامه داشته باشد و در فاز دیگر با لکه بینی یا دوره خونریزی شدید مشخص شود. در خصوص pcos باید طبق معیارهای رتردام تشخیص دهید که به طور مفصل در  وبینار  تنبلی تخمدان بیان شد.

7. آمنوره :

آمنوره اولیه : عدم وجود منارک تا 15 سال

آمنوره ثانویه:  حداقل 3 ماه  یا 90 روز عدم وجود قاعدگی در فردی که قبلا سابقه ی منس های منظم داشته است.

8. خونریزی بعد از نزدیکی یا PCB:

خونریزی بعد از نزدیکی یا در اثر معاینه می باشد علت آن اینورژن مخاط سرویکس، پولیپ، سرطان یا عفونت سرویکس می باشد.

9.خونریزی بعد از یائسگی یا PMB:

خونریزی بعد از یک سال یائسگی را گویند که علل آن در اکثر موارد بدخیمی است. سرطان رحم و سرویکس، عفونت واژن و سرویکس و میوم ها.

خونریزی های غیر طبیعی دو منشا کلی دارند: ساختاری و غیر ساختاری . سیستم بررسی خونریزی  PALM-COEIN

که در کارگاه خونریزی ها ی غیر طبیعی زنان به روش کیس محور و کاملا بالینی به تک تک خونریزی ها غیر طبیعی، درمان های دارویی، هورمونی، گیاهی و… می پردازیم. در این کارگاه شما از تشخیص تا درمان تک تک این خونریزی ها را یاد خواهید گرفت.