AUB مخفف Abnormal Uterine Bleeding به معنای خونریزی غیرطبیعی رحم است. این عبارت برای توصیف هرگونه خونریزی واژینال که خارج از الگوی طبیعی قاعدگی باشد، به کار می‌ رود. خونریزی طبیعی قاعدگی معمولاً هر 21 تا 35 روز یکبار اتفاق می ‌افتد و 2 تا 7 روز طول می‌ کشد. هرگونه تغییر در مدت زمان، شدت یا فراوانی خونریزی، می ‌تواند نشانه ‌ای از AUB باشد.

چرا AUB رخ می‌ دهد؟

علت AUB می ‌تواند بسیار متنوع باشد و از اختلالات هورمونی ساده تا بیماری‌ های جدی ‌تر متغیر باشد. برخی از علل شایع AUB عبارتند از:

• اختلالات هورمونی: عدم تعادل هورمون ‌های استروژن و پروژسترون
• فیبروم ‌های رحمی: تومورهای خوش‌ خیم عضلانی رحم
• پولیپ‌ های رحمی: رشد ‌های کوچک و خوش ‌خیم در پوشش داخلی رحم
• آندومتریوز: رشد بافت آندومتر (بافت داخلی رحم) در خارج از رحم
• اختلالات انعقادی خون: مشکلات لخته شدن خون
• عفونت‌ های لگن: عفونت در اندام‌ های تولید مثلی
• سرطان: سرطان رحم، تخمدان یا گردن رحم (هرچند علت شایع نیست)

انواع AUB

1. خونریزی یا لکه بینی بین منسها (IMB)
2. خونریزی یا لکه بینی بعد از نزدیکی (PCB)
3. خونریزی حجیم در زمان منس، بیش از 80 میلی گرم  (HMB)
4. سیکل قاعدگی طولانی تر از 38 روز و کوتاه تر از 24 روز
5. سیکلهای نامنظم ( تفاوت بین کوتاهترین و بلندترین سیکلها بیش از 7-9 روز)
6. خونریزی بعد از منوپوز

بیشتر بخوانید: عفونت رحم و واژن، مشکلی شایع در میان زنان است که می ‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. این عفونت‌ ها می ‌توانند علائم ناراحت ‌کننده ‌ای ایجاد کرده و در صورت عدم درمان، عوارض جدی به دنبال داشته باشند. در مقاله “علائم و درمان عفونت رحم و واژن، آزمایشات و غذاهای مورد نیاز“، به بررسی جامع علائم، تشخیص و درمان عفونت رحم و واژن می ‌پردازیم. همچنین، راهکارهایی برای پیشگیری از این عفونت‌ ها ارائه خواهیم کرد

سیکل قاعدگی طبیعی

• فرکوئنسی: 24 تا 38 روز
• حجم خونریزی: 5 تا 80 سی سی
• دیوریشن: کمتر مساوی 8 روز

تفاوت کوتاهترین و بلند ترین سیکل 7 تا 9 روز می باشد. به عنوان مثال فردی اظهار دارد بین دو قاعدگی در بهار (یعنی شروع سیکل تا شروع سیکل بعدی) 24 روز و در تابستان 33 روز است می توانیم بگوییم تا 9 روز تفاوت بین سیکل ها طبیعی است و هر چیزی مانند ورزش، تغییر اب و هوا، خلقیات، غم و اندوه و یا شادی بیش از حد، هیجانات و مسافرت می تواند به طور فیزیولوژیک 7 تا 9 روز سیکل را جابجا کند.

بیشترین variation بین سیکلها در سنین 18-25 و 43-45 است

خون قاعدگی معمولا تیره رنگ و فاقد لخته خون است هر چند ممکن است حاوی لخته یا ذرات نیمه جامد کوچک باشد.

نکته مهم: استروژن به منزله ی اجر و پروژسترون به منزله ی سیمان می باشد. در فاز لوتئال (ترشحی) با افزایش پروژسترون تغییرات بخصوصی در اندومتر رخ می دهد( افزایش استروما، پیچ  و خم دار شدن عروق و غدد ترشحی و افزایش گلیکوژن) و ضخامت آن از 0.5 به 3 تا 5 میلی متر در اواخر فاز ترشحی می رسد تا در صورت بارداری فضای مناسبی برای لانه گزینی جنین باشد بنابراین افزایش استروژن یا پروژسترون باعث خونریزی breakthrough  و کاهش هر یک از آنها باعث خونریزی whithdrawal می شود.

سیکل قاعدگی غیر طبیعی:

• فرکوئنسی: کمتر از 24 روز (خونریزی های مکرر) و یا بیشتر از 38 روز (خونریزی کم). سیکل های طولانی می تواند با PCOS در ارتباط باشد.
• حجم خونریزی: بیشتر از 80 سی سی است خونریزی شدید می تواند سبب اختلال در فعالیت یا کیفیت زندگی جسمی، عاطفی یا مادی فرد شود از طرفی خونریزی کمتر از 30 سی سی نادر است و اکثرا به علت تنگی سرویکس یا سندرم اشرمن رخ می دهد.
• دیوریشن: بیش از 8 روز
• تفاوت کوتاهترین و بلند ترین سیکل ها بیش از 7 تا 9 روز است

نکته: قضاوت در مورد طبیعی یا غیر طبیعی بودن سیکل با بررسی حداقل 6 سیکل میسر می شود.

بیشتر بخوانید: واژینیسموس به عنوان سفت شدن غیر ارادی و دردناک عضلات اطراف واژن در شروع دخول توصیف می‌شود. این وضعیت می‌تواند ناراحت کننده باشد ولی قابل درمان است. در واقع در این حالت عضلات کف لگن و بافت‌های واژن دچار اسپاسم غیر ارادی می‌شوند و احساس سوزش یا درد ایجاد می‌کنند. در بلاگ “واژینیسموس یا درد جنسی هنگام دخول چیست؟” به بررسی کامل این موضوع پرداخته ایم.

تفاوت منوراژی و متروراژی: دو نوع خونریزی غیرطبیعی رحم

منوراژی و متروراژی دو اصطلاح پزشکی هستند که برای توصیف انواع مختلف خونریزی غیرطبیعی رحم (AUB) استفاده می ‌شوند. هر دو این شرایط می ‌توانند باعث نگرانی و ناراحتی در زنان شوند.

منوراژی (Menorrhagia)

تعریف: منوراژی به خونریزی قاعدگی بیش از حد معمول اشاره دارد. این بدان معنی است که خونریزی سنگین ‌تر، طولانی‌ تر یا هر دو است.

علائم

• خونریزی شدید که نیاز به تعویض پد یا تامپون هر ساعت یا بیشتر دارد.
• خونریزی طولانی‌ مدت که بیش از هفت روز طول می ‌کشد.
• لخته‌ های خونی بزرگ در خونریزی قاعدگی
• خستگی، ضعف و کم‌ خونی به دلیل از دست دادن خون زیاد

متروراژی (Metrorrhagia)

تعریف: متروراژی به خونریزی بین قاعدگی اشاره دارد. این خونریزی می‌ تواند در هر زمانی بین دو دوره قاعدگی رخ دهد.

علائم

• لکه بینی
• خونریزی سبک تا متوسط در بین دو دوره قاعدگی
• خونریزی بعد از رابطه جنسی

الگوهای خونریزی غیر طبیعی رحم:

خونریزی سنگین HMB:

علل HMB: لیومیوم/ آدنومیوز/ نقص اسکار سزارین / اختلالات خونی   / عوارض حاملگی

علل کمتر شایع: هیپرپلازی اندومتر و سارکوم رحم/ IUD TCu-380A (ParaGard)/  پولیپ های آندومتر ، آندومتریت یا PID /ناهنجاری شریانی وریدی رحم/ اختلال در هموستاز آندومتر به صورت لوکال

40 % از افرادی که خونریزی حجیم واقعی دارند، خونریزی منس های خود را کم یا متوسط ​​توصیف می کنند! بنابراین حجم خونریزی باید با تعداد پد یا تامپون و مقیاس PBAC ارزیابی شود نه مقیاس کیفی زیاد و کم! هر چند که امکان تعیین دقیق حجم خونریزی برای درمانگر و بیمار وجود ندارد. (به علت تنوع در محصولات بهداشتی و عدم دفع تمام خون بر روی پد یا تامپون)

بیشتر بخوانید: ناباروری، چالشی است که بسیاری از زوج‌ ها با آن مواجه می‌ شوند. این مشکل می ‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد و در زنان و مردان بروز کند. خوشبختانه با پیشرفت علم پزشکی، روش‌ های درمان ناباروری بسیار متنوع ‌تر و موثر تر شده ‌اند. در بلاگ “روش های درمان ناباروری در ایران + راهنمای کامل درمان با IUI” به بررسی کامل این موضوع پرداخته ایم.

بررسی حجم خونریزی بر اساس مقیاس PBAC:

• نمره بالا و مساوی 100 نشان دهنده خونریزی حجیم است.
• معیارهای دیگر بررسی حجم خونریزی: خروج لخته های بزرگتر از 5/2 سانت/ نیاز به تعویض پد در شب/ عبور خونریزی از لباس/ اندازه گیری هموگلوبین و هماتوکریت می باشد.

مقیاس PBAC  در کارگاه خونریزی های غیر طبیعی زنان عصر جدید مامایی مفصل آموزش داده می شود.

کاهش حجم خونریزی منس یا هیپومنوره:

بیماران گاهی اوقات سیکل های منظمی را گزارش میکنند که به طور غیرمعمول سبک یا کوتاه مدت شده اند. علت آن می تواند کنتراسپشن هورمونی، تنگی جزئی سرویکس و یا سندرم آشرمن  باشد.

نکته: از لحاظ ترمینولوژی به وجود خونریزی قاعدگی بدون خروج خون از واژن (پرده بکارت بدون سوراخ) کریپتومنوره می گفتند.

منس منظم با افزایش تعداد منسها یا پلی منوره

یعنی کوتاه شدن فواصل بین منسها  که میتواند در دوران گذار از منوپوز رخ دهد؛ اما حتی در این دوره فواصل بین منسها نباید کمتر از هر 21 روز باشد  بنابراین می توان گفت در دوره ی پری منوپوز سیکل های 21روزه قابل قبول است.اما اگر خونریزی نیز نامنظم است یا کمتر از هر 21 روز اتفاق می افتد ، سایر علل AUB باید بررسی شود.

منس منظم با کاهش تعداد منس یا اولیگومنوره

یعنی طولانی شدن بیش از 35 روز بین قاعدگی ها. علت آن می تواند کاهش شدید وزن، هیپوتیروئیدی و یا مراحل اولیه تومورهای مترشحه استروژن باشد

خونریزی بین دو منس یا IMB یا متروراژی

احتمال آنکه منشا آن جایی غیر اندومتر باشد زیاد است. مثل ضایعات دستگاه ژنیتال همچون کنسر سرویکس دارای انواع سیکلیک و غیر سیکلیک می باشد

سیکلیک و منظم در یکی از فازها (فولیکولار یا لوتئال):

خونریزی خیلی خفیف میدسیکلی که به صورت دوره ای رخ میدهدکه می توان گفت طبیعی است و در اثر اوولیشن و افت متوسط استرادیول اتفاق می افتد.  (شیوع: در کمتر از9% زنان)

خونریزی سیکلیک قبل از شروع منس یا بلافاصله بعد از اتمام آن – نشانه نقص فاز لوتئال، اندومتریوز، پولیپ اندومتر ، سایر ضایعات ساختاری ژنیتال
غیر سیکلیک – ضایعات خوش خیم سرویکیس، پولیپ سرویکس یا اندومتر ، کنسراندومتر یا سرویکس و گاهی به علت هیپرتیروئیدی

خونریزی نامنظم در اثر اختلال عملکرد تخمدان :

اختلال خونریزی نامنظم  معمولاً با(AUB-O) همراه است. خونریزی نامنظم همراه با AUB-O معمولاً با فازهای عدم خونریزی که ممکن است به مدت دو یا چند ماه ادامه داشته باشد و در فاز دیگر با لکه بینی یا دوره خونریزی شدید مشخص شود. در خصوص pcos باید طبق معیارهای رتردام تشخیص دهید که به طور مفصل در  وبینار  تنبلی تخمدان بیان شد.

بیشتر بخوانید: در مقاله “آزمایشات هورمونی زنان که باید بدانید + تفسیر و درمان” قصد داریم به تفسیر تک تک آزمایشات هورمونی در زنان بپردازیم. اکثر این آزمایشات برای تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک و یا در موارد نازایی و یائسگی زودرس درخواست می شوند.

آمنوره

1. آمنوره اولیه: عدم وجود منارک تا 15 سال
2. آمنوره ثانویه: حداقل 3 ماه  یا 90 روز عدم وجود قاعدگی در فردی که قبلا سابقه ی منس های منظم داشته است.

خونریزی بعد از نزدیکی یا PCB

خونریزی بعد از نزدیکی یا در اثر معاینه می باشد علت آن اینورژن مخاط سرویکس، پولیپ، سرطان یا عفونت سرویکس می باشد.

خونریزی بعد از یائسگی یا PMB:

خونریزی بعد از یک سال یائسگی را گویند که علل آن در اکثر موارد بدخیمی است. سرطان رحم و سرویکس، عفونت واژن و سرویکس و میوم ها. خونریزی های غیر طبیعی دو منشا کلی دارند: ساختاری و غیر ساختاری . سیستم بررسی خونریزی  PALM-COEIN که در کارگاه خونریزی ها ی غیر طبیعی زنان به روش کیس محور و کاملا بالینی به تک تک خونریزی ها غیر طبیعی، درمان های دارویی، هورمونی، گیاهی و… می پردازیم. در این کارگاه شما از تشخیص تا درمان تک تک این خونریزی ها را یاد خواهید گرفت.

AUB در زنان

AUB یک مشکل شایع در زنان است و می ‌تواند در هر سنی رخ دهد. با این حال، در زنان یائسه، AUB اغلب نشان‌ دهنده یک مشکل جدی ‌تر مانند سرطان است و نیاز به ارزیابی دقیق پزشکی دارد.

تشخیص AUB

برای تشخیص AUB، پزشک معمولاً شرح حال کاملی از علائم شما می‌ گیرد، معاینه لگن انجام می ‌دهد و ممکن است آزمایش ‌های دیگری را انجام دهد، مانند:

• سونوگرافی: برای بررسی اندازه و شکل رحم و تخمدان‌ ها
• هیستروسکوپی: برای بررسی مستقیم داخل رحم
• بیوپسی آندومتر: برای بررسی نمونه ‌ای از بافت داخلی رحم

درمان AUB

درمان AUB به علت اصلی آن بستگی دارد. برخی از گزینه‌ های درمانی عبارتند از:

• داروها: برای تنظیم هورمون‌ ها، کاهش خونریزی یا درمان عفونت
• روش ‌های جراحی: برای برداشتن فیبروم ‌ها، پولیپ‌ ها یا بافت آندومتریوز
• IUD: دستگاه داخل رحمی برای کاهش خونریزی
• هیسترکتومی: برداشتن رحم (به عنوان آخرین راه حل)

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر هرگونه تغییر غیرعادی در قاعدگی خود مشاهده کردید، مانند خونریزی شدید، طولانی‌ تر از حد معمول، بین قاعدگی یا بعد از یائسگی، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

بیشتر بخوانید: ارگاسم یا ارضا جنسی رسیدن به احساس لذت جنسی شدید در طول فعالیت جنسی است که با رسیدن به آن قلب سریع تر می زند و تنفس نیز سنگین تر و سریع تر می شود. ارگاسم حس رهایی و اوج لذت جنسی می باشد که نوع آن در زنان و مردان متفاوت است. ادامه این مطلب را میتوانید در بلاگ “ارگاسم یا ارضا جنسی در زنان و مردان چگونه است؟” مطالعه کنید.